Walden Buurtgroep Bebouwing & Erfgoed

Bebouwing & Erfgoed

Een veelvoorkomend misverstand is dat men denkt dat het omzetten van een geïsoleerd bedrijventerrein naar een dicht bebouwde woonwijk beter zou zijn voor de omgeving. Het Hocras bedrijventerrein heeft door zijn gerichte retail-activiteiten tot nu toe een geringe impact gehad op de omliggende natuur. Een volle wijk met school, 160 woningen en kleinere bedrijven op 4,6 hectare zal juist een enorme druk geven op de omliggende kwetsbare natuur, alsmede door toename van ongestructureerde verkeersbewegingen en een afname van de verkeersveiligheid.

Op basis van bovenstaande ontwikkelingen ziet de Walden buurtgroep de ontwikkeling van het Hocras-terrein vanuit een gebiedsgerichte aanpak met een lange termijn horizon (2100) die aansluit bij het klimaat-akkoord, de klimaatwet, natuur- en duurzaamheidsdoelen van provincie en gemeente, zoals ook bevestigd werd in het in 2021 verschenen rapport over woningdruk van de Stichting Hilversumse Architectuurprijs .

Wij willen bijdragen aan het ontwikkelen van een bijzonder gebied waarbij de doelen van de gemeente inzake huisvesting en de doelen van de eigenaar/projectontwikkelaar vanuit een breder perspectief worden verbonden.

Overzichtskaart Prachtlandschap Noord-Holland! Leidraad Landschap en Cultuurhistorie 2018

Kernpunten zijn dat een nieuwe buurt als de Hocras naast (sociale)woningbouw vooral moet inzetten op biodiversiteit en klimaat/duurzaamheid. Deze zijn bepalend voor de inrichting van het gebied voor de komende 100 jaar. Daartoe is ‘back casten’, het terugkijken vanuit een toekomstbeeld, essentieel. Dit “terugkijken” is gebaseerd op recente wetenschappelijke kennis en het stellen van de vragen: “wat heeft deze wijk nodig in 2100?” en “wat kunnen we nu realiseren?”. Dan staat veerkracht voorop ten aanzien van weer/water/droogte, duurzame energie, natuur, leefbaarheid en gemeenschapszin. Het geeft tevens invulling aan alle bovengenoemde beleidsdocumenten en sluit aan bij het ‘Resilience by Design’ van de MRA. Het geeft de Gemeente Gooise Meren uitzicht op een lange termijn duurzame gebiedsgerichte visie, die optimaal kansen benut die de unieke ligging tussen zand en veen, de metropool regio biedt.

De Walden buurtgroep bepleit dat eigenaar en gemeente met bewoners, NM en GNR deze visie verder ontwikkelen. Hierbij is het noodzakelijk dat daadkracht en realiteitszin worden gekoppeld aan de noden van een volgende generatie. De internationaal opgestelde duurzame ontwikkelingsdoelen die Gooise Meren minimaal (ook voor het Hocras-terrein zal moeten behalen) zijn bijv.: 3 (goede gezondheid en welzijn), 4 (kwaliteitsonderwijs), 7 (betaalbare en duurzame energie), 11 (duurzame steden en gemeenschappen), 13 (klimaat), 14 (leven in water), 15 (leven op land) en 17 (partnerschap om doelstellingen te behalen). Om bovenstaande doelen in samenhang op te pakken is de rol van overheden, bedrijven en burgers aan het veranderen door meer samen aan de slag te gaan.

De Walden buurtgroep heeft onderstaande uitgangspunten afgestemd met Goois Natuurreservaat (GNR) en medeondertekenaar Vereniging Natuurmonumenten (NM).

Ons 1e uitgangspunt is dat de bijzondere ligging van het terrein van 4,6 ha (46.000 m²) tussen Bantam/Spanderswoud (zandgrond), Naardermeer (open water, rietland, moeras, hoogveenbos) en Cruysbergen (overgang zand, voedselarm veen/moeras) richting geeft aan de invulling. Daarbij heeft de eigenaar meermaals aangegeven een gebied te willen ontwikkelen waarin (sociale) woningbouw en kleinschalige bedrijvigheid samen komen in natuurlijke schoonheid. Hij zegt een erfenis te willen achterlaten, die uniek is en recht doet aan de ligging en historie. De Walden buurtgroep juicht deze uitspraak toe en hoopt dat de daad bij het woord wordt gevoegd in samenspraak met deze aanbevelingen die zo’n erfenis mogelijk maakt en daarnaast ook zorg draagt dat dit proces goed verloopt zodat mogelijke vertraging niet plaatsvindt.

Dat sluit geheel aan bij ons 2e uitgangspunt: recht doen aan de historie: de renbaan met de stallen uit 1898, de geschiedenis van de kolonie Walden, het bijzondere experiment van schrijver en arts Frederik van Eeden (1860-1932). Hoe sympathiek de nieuwe naam Walden ook is als locatienaam, de Walden buurtgroep stelt voor om dan ook de consequenties van deze naam te aanvaarden: historie, natuur en innovatie in dit gebied te integreren. Alleen dan voldoet de slogan van het bouwplan van de eigenaar/projectontwikkelaar ‘Life in the woods’ aan mogelijke verwachtingen en uiteindelijke uitstraling.

Ons 3e uitgangspunt is om recht te doen aan verkeersveiligheid door de enorme bebouwingsdruk te verminderen. Op basis van de laatste presentatie is de verdeling per woning gemiddeld 138m² (2,2 ha voor de 158 stuks woningen). Ter vergelijking bij het project Crailo staan 600 woningen gepland op 35 hectare (gemiddeld 700 m²). De nu ingeplande bebouwing zal leiden tot grote problemen in het verkeer op en naar het terrein toe.

Ons 4e uitgangspunt is dat er een goede balans moet zijn tussen groene en bebouwde delen van het plangebied. Het Hocras-terrein is immers omgeven door natuurgebied. Het groen moet voldoende oppervlakte hebben om zich te kunnen ontwikkelen en effecten (licht, geluid, beweging) van bebouwde delen kunnen dragen, waarbij aan de bestaande configuratie van natuur, woningen en gebouwen etc. geen geweld wordt aangedaan. Het Hocras-terrein heeft alles in zich om een unieke locatie te worden bezien vanuit ecologie en duurzaamheid. Het is onnodig om te melden dat deze tijd vraagt om de beste normen qua duurzaamheid voor wat betreft de bebouwing: materialen, energie en waterhuishouding.

Uitgangspunt 5 sluit hierbij naadloos aan: neem het Gooise ‘illusielandschap’ als uitgangspunt bij de hoogte van de bebouwing. Samen met de buurgemeenten steunt de gemeente Gooise Meren het behoud en de versterking van het ‘illusielandschap’. In het beleidsplan van GNR 2019-2023 staat dat als volgt verwoord: “Behoud en versterking van het ‘illusielandschap’, waardoor stedelijke objecten en de uitstraling ervan aan het zicht worden onttrokken door groene aankleding van de randzones van onze gebieden”. Dit illusielandschap wordt door de vijf Gooise gemeenten (Blaricum, Gooise Meren, Hilversum, Huizen en Laren), de stad Amsterdam en de Provincie Noord-Holland in het unieke samenwerkingsverband van GNR erkend en bewaakt. Daarnaast is het in de Leidraad Landschap en Cultuurhistorie 2018 van provincie Noord-Holland vastgelegd als ontwerp ambitie en ontwikkelprincipe voor stedenbouwkundige ontwikkelingen.

Het 6e uitgangspunt betreft de noodzaak van een duidelijk en zorgvuldig participatieproces.