Paardenstallen van de voormalige renbaan Cruysbergen het behouden waard
In december 2020 heeft de gemeente een rapport ontvangen over de bouw- en cultuurhistorische waarden van de paardenstallen op het Hocrasterrein. De conclusie luidt dat het stallencomplex voldoende erfgoedwaarden bezit om enige vorm van behoud en inpassing in de plannen van herontwikkeling van het Hocrasgebied in overweging te nemen en, bij transformatie, de belangrijkste karakteristieken van het gebouw te behouden.
In oktober 2020 kreeg het Monumenten Advies Bureau (MAB) de onderzoeksopdracht en drie maanden later was het rapport gereed (download hier het rapport). MAB schrijft dat tussen 1893 en 1912 in het voormalige heidegebied de paardenrenbaan Cruysbergen lag. Het had een goede reputatie en werd beschouwd als de gezelligste renbaan van Nederland. Een nieuw treinstation bij Bussum maakte de baan goed bereikbaar voor inwoners uit Amsterdam en de rest van het land. De bezoekers konden er een gokje wagen. Veel van de renbaan is na de sluiting verdwenen.
In Nederland is weinig meer terug te vinden van de historische renbanen met gebouwen. Van renbaan Cruysbergen resteren nog twee gebouwen. Het gerestaureerde jockeyhuis is al jaren een rijksmonument, maar ligt helaas niet in het zicht. De paardenstallen, gebouwd aan het begin van de 20e eeuw, zijn er ook nog, maar hun voorbestaan wordt bedreigd door de ambitieuze nieuwbouwplannen. MAB merkt op dat paardenstallen van deze omvang en uit die tijd uniek zijn. De stallen zijn in de loop der tijd gedeeltelijk verbouwd tot de huidige woning, maar MAB komt toch tot de conclusie dat het voldoende erfgoedwaarde heeft om te behouden.
Tijdens de allereerste informatiesessie is uit het publiek, en ook daarbuiten door de Historische Kring Bussum en Erfgoedvereniging Heemschut, de vraag gesteld over de historische waarde van de Cruysbergen paardenstallen. De gemeente heeft dit goed opgepakt en MAB dit rapport laten opstellen. Helaas heeft ze verzuimd dit rapport ook te delen. Via een verspreking tijdens de tweede sessie en informele contacten hebben de belanghebbenden van Walden Buurtgroep het rapport pas zes maanden later kunnen inzien. De gemeente heeft het rapport nog altijd niet gepubliceerd. De eigenaar heeft niets met de conclusie uit het rapport gedaan en heeft hiermee ook geenszins rekening gehouden in de gepresenteerde plannen.
Tijdens de derde sessie op 2 november 2021 meldde de ambtenaar dat nader onderzoek gewenst is én dat deze resultaten zouden worden gedeeld. In mei 2022 – zes maanden later – hebben we nog altijd niets vernomen. We delen de conclusie van MAB en maken ons hard dat de stallen behouden blijven en ingepast kunnen/moeten worden in de ambitieuze bouwplannen. Net als het jockeyhuis hebben de stallen een hoge monumentale waarde en zijn met een creatieve inpassing in het plan voor een breed publiek te waarderen.
