Was burgerparticipatie in het coalitieakkoord 2018-2022 geslaagd?
In het vorige coalitieakkoord 2018-2022 werd veel aandacht besteed aan burgerparticipatie. Goede voornemens en schone beloften stonden er vermeld met het doel een sterke, betrouwbare en democratische lokale overheid te bewerkstelligen. In de praktijk bleek dit moeilijk realiseerbaar gezien het kritische rapport van de Rekenkamer en onze eigen ervaringen in het Hocras project.
In het akkoord (hier nader in te zien) van vier jaar geleden viel onder de speerpunten te lezen: “We bieden bij alles wat we doen ruimte voor inbreng van betrokkenen. Hiermee beogen we dat plannen een breed draagvlak verwerven en dat uitvoering daadkrachtig wordt opgepakt. Een vitale democratie vraagt om voortdurend investeren in samenwerken en zeggenschap.”
Dit werd nader uitgewerkt onder het kopje ‘Burgerparticipatie: meer zeggenschap voor inwoners‘ waar we konden lezen: “Burgerparticipatie staat hoog in het vaandel van Gooise Meren. Bij beleidsontwikkeling en beleidsuitvoering worden bewoners nauw betrokken. Wij geven ruimte aan inwoners om hun stem te laten horen en met goede ideeën te komen. We geven meer duidelijkheid over de mogelijkheden tot meepraten en de verschillende manieren en niveaus waarop dit kan. Dit is essentieel om transparantie bij burgerparticipatie te realiseren.”
Medio 2021 verscheen het rapport Buurt- en burgerparticipatie in Gooise Meren van de Rekenkamer (klik hier voor het hele rapport). Hierin staat te lezen “… er ook geen vaste richtlijnen zijn waarmee bepaald kan worden welke mate van inbreng vanuit de gemeenschap in het project wordt nagestreefd (informeren, meedenken, meebeslissen, uitvoeren et cetera). ……. Dit betekent weer dat bij aanvang van een project het voor de inwoners lastig is om inzicht te hebben in welke inbreng van hen kan worden verwacht, en hoe hun inbreng doorwerkt in de besluitvorming.”
Wat de Rekenkamer in algemene termen opschrijft, heeft de Walden buurtgroep ook ervaren rondom het Hocras traject. De gemeente heeft omwonenden en andere belanghebbenden betrokken bij de planvorming met zogenaamde omgevingstafels. In het eerste gesprek zouden de mogelijkheden voor de ontwikkeling op de locatie worden verkend en wat de belangen, zorgen en kansen zijn voor een ontwikkeling op de locatie. Een bestemmingsplan wijziging stond bij voorbaat vast waardoor het bestaande bestemmingsplan als kader ontbrak. De eigenaar en gemeente legden hun plannen neer, meer dan 150 woningen, een grote middelbare school én ruimte voor bedrijven. Niks gezamenlijke verkenning, maar een dictaat! De omwonenden kregen enkel een keuze tussen 3 verschillende vormen waarop men de verdeling van het bouwvolume op het terrein had ingedacht, en daar bleef het bij. Van participatie was geen enkele sprake, er werd eenzijdig geïnformeerd.
De gevolgde procedure werd – en wordt nog altijd – niet als duidelijk ervaren. Wat is de rol van de eigenaar en de gemeente, wie spreekt namens wie, wat is de betekenis van dit participatieproces en waar is de visie van de gemeente? Al deze vragen werden keer op keer gesteld zonder een duidelijk antwoord. Alle mooie woorden van het coalitieakkoord ten spijt, de essentiële bestanddelen van het participatieproces bleven mistig. Wij van de Walden buurtgroep willen graag met alle stakeholders een co-creatie proces opzetten op basis van de beleidsdoelen én op deze locatie passende uitgangspunten. Een proces dat recht doet aan de eigenaar omdat het de risico’s en vertraging minimaliseert, maar ook aan de toekomstige bewoners en gebruikers, omwonenden en de cultuur- en natuuraspecten op en rond het Hocras terrein.