Bezwaarschrift tegen sloop historische paardenstallen
Op 4 december 2022 heeft de Waldenbuurtgroep bezwaar aangetekend tegen het besluit van het college van B&W om de historische paardenstallen op het voormalige Hocras-terrein niet aan te wijzen als gemeentelijk monument. Ons hele bezwaarschrift is hier te lezen.
De gemeente heeft in het visie en uitvoeringsprogramma ‘Erfgoed Gooise Meren’ (december 2020), geschreven dat het erom gaat het “waardevolle erfgoed te behouden voor huidige en toekomstige generaties”. Vervolgens slaat de gemeente DRIE ondubbelzinnig positieve adviezen vóór het behoud van de cultuurhistorische waarde van de paardenstallen in de wind. Deze adviezen komen van gerenommeerde en in erfgoed gespecialiseerde partijen: het Monumenten Advies Bureau (MAB), bureau Het Oversticht en de eigen Commissie Ruimtelijke Kwaliteit en Erfgoed. Zie hier de brief van de CRK&E.
Het MAB en Het Oversticht vinden het stallencomplex – met Jugendstil-kenmerken – juist zo cultuurhistorisch interessant omdat door de slopershamer al zoveel andere gebouwen uit de roemruchte geschiedenis van paardenrenbanen zijn verdwenen. Omdat er zo weinig bewaard is gebleven zijn de stallen zeldzaam en dus het behouden waard. De stallen vullen het jockeyhuis en het achterliggende terrein van de renbaan zo goed aan. Dit is ondubbelzinnig: “Ja, dit is waardevol”. Het college heeft hier echter geen boodschap aan en vind dat de stallen tegen de vlakte mogen voor het financieel gewin van de eigenaar en de mogelijke komst van een nieuwe school.
De argumenten die het college gebruikt om dit besluit te rechtvaardigen zijn vaag en niet onderbouwd. “Het behoud van de paardenstallen betekent dat het plan niet in de huidige vorm kan worden gerealiseerd.” Vreemd, want het ‘huidige plan’ is slechts een voorstel van de eigenaar/projectontwikkelaar. Is dit huidige plan in beton gegoten zodat veranderingen niet meer mogelijk zijn?
Verder noemt het college dat het woningbeleid erop is gericht om zo’n 2800 woningen toe te
voegen aan de woningmarkt voor 2025. Ja, een serieuze uitdaging. Het meest recente plan voor het Hocras-terrein gaat uit van 158 woningen (naast de grote school en bedrijfsruimtes). De bouwdichtheid is daarmee 4x (!) zo hoog als in het eveneens nieuw te ontwikkelen Crailo. Dit gebied ligt – evenals als het Hocras-terrein – in het buitengebied, te midden van kwetsbare natuur. Daardoor komen op Crailo ‘slechts’ 600 woningen. Door deze scheve verhouding heeft de gemeente dus verzuimd om serieus naar het woningprobleem te kijken. Het college verschuilt zich achter de Hocras-eigenaar omdat anders het financiële plaatje niet rondkomt.
We vinden dat de gemeente vooraf aan de planvorming een zorgvuldig onderzoek had moeten doen naar (a) de monumentale status van de paardenstallen en (b) naar alternatieve locaties voor de bouw van een middelbare school.
We blijven van mening dat de cultuurhistorische waarden het best vormgegeven kunnen worden
door behoud, renovatie en nieuwe invulling (‘placemaking’) van de historische stallen. De oude houtloods aan de Roemer Visscherlaan in Bussum is een prachtig voorbeeld waar ‘nieuw’ een mooie plek heeft gekregen in ‘oud’. Laat dit het voorbeeld zijn en niet het onomkeerbare effect van de slopershamer.